άμπελος η διαχρονική

ΤΟ ΣΤΑΦΥΛΙ

Του Τάκη Νέδα

Ένα φρούτο που μέσα στους αιώνες πήρε κάποια εξέχουσα θέση. Ούτε λίγο ούτε πολύ, έγινε θέμα στους ποιητές, υμνήθηκε από τη λαϊκή μούσα, και τραγουδήθηκε ακόμα από τους κανταδόρους της γειτονιάς, σαν αντιπροσωπευτικός τύπος του πιο ενδιαφέροντος στη ζωή πράγματος, της γυναίκας  και της αγάπης της.

……. Έχει η λαλιά της

δροσεράδα σταφυλιού,

κι’ είν’ το φιλί της

μεθυστικό σα ρητινίτης…..

Έτσι τα θέλει ο μεγάλος Ινδός ποιητής Ραμπιτρινάθ Ταγκόρ. Ολοζώντανα και παραστατικά… Σαν ερωτευμένος ζητάει να χρωματίσει όσο μπορεί πιο ζωντανά τα προσόντα της αγαπημένης του. Και καταλήγει στο σταφύλι, που πραγματικά βρίσκει εκείνο που ζητάει…

Μα και η λαϊκή μούσα, ο καθρέπτης της εξέλιξης κάθε κοινωνίας κι’ ο ζωντανότερος παραστάτης του ωραίου, μιλώντας για όνομα της άφθαρτης και καθαρής ψυχής του χωρικού τραγουδήθηκε το σταφύλι όπως του άξιζε:

….. Έλα νοικοκύρη να τρυγήσουμε,

κόκκινα σταφύλια να πατήσουμε….

Τα κόκκινα σταφύλια είναι ο ροδίτης. Αυτά που είναι τόσο αγαπητά στο λαό, δεν μπορούσαν, παρά να υμνηθούνε και να τραγουδηθούνε.. Μα κει που η λαϊκή μούσα μπήκε μέσα στη βαθύτερη ουσία του πράγματος είναι σ’ άλλο τραγούδι:

…… Το κλήμα θέλει κλάδεμα

ν’ ανθίσει να καρπίσει

και το κορίτσι φίλημα

να μη σε λησμονήσει ….

Η αγάπη με τη λησμονιά της, αποτέλεσε πάντοτε το κύριο θέμα στα διάφορα μουσουργήματα, τόσο του λαού, όσο και των καλλιτεχνών. Γιατί κει μέσα βρίσκεται, ξεκαθαρισμένος ο πόνος, η θλίψη, η περηφάνεια κι’ ο σαρκασμός… Και το αμπέλι με τον καρπό του, βρέθηκε κι’ αυτό από το λαό κατάλληλο για το ζωντανότερο ξέσπασμα….

Για τον παραλληλισμό και τη συμβουλή…

Από την ίδια βάση ξεκίνησε κι’ ο συνθέτης της καντάδας του δρόμου. Ζήτησε κι αυτός να βρει κάτι που να δίνει ολοζώντανη την εικόνα και βαθύτερη την έννοια του ποθητού. Κι’ έγραψε:

….. Έχω σταφύλια, έχω σταφύλια

σαν τα δικά σου χείλια

τα σκανταλιάρικα …

Ο πόθος  στην πιο εκφραστικιά μορφή του ….. Τα χείλια της αγαπημένης του, το πιο αλαφρύ μαζί και βαρύ νοστάλγημα, παραλληλίζονται με τα σταφύλια… Και τα λέει κι’ αυτά σκανταλιάρικα, γιατί πραγματικά σκανταλίζουν… Σκανταλίζουν κείνον που τα βλέπει και δε μπορεί να τάχει, όπως σκανταλίζουν και τα προκλητικά χείλια της αγάπης που τα βλέπει χωρίς να μπορεί να τα απολάψει… Κι’ έχει δίκιο…..

ΠΗΓΗ: ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΩΝ ΑΜΠΕΛΟΥΡΓΩΝ, 26\08\1934